Öşür (Toprak Mahsulleri Zekatı)

Sözlükte onda bir anlamına gelen öşür, dini bir kavram olarak, tarım ürünlerinden verilen zekat demektir. Tarım ürünlerinin zekata tabi oluşu Kur’an ile sabittir.

Öşür Zekatı

Yüce Allah, “Ey iman edenler! Kazandıklarınızın iyilerinden ve rızk olarak yerden size çıkardıklarımızdan infak edin.” (Bakara, 2/267); “Çardaklı ve çardaksız (üzüm) bahçeleri, ürünleri çeşit çeşit hurmaları, ekinleri, birbirine benzer ve benzemez biçimde zeytin ve narları yaratan O’dur. Her biri meyve verdiği zaman meyvesinden yiyin. Devşirilip toplandığı gün de hakkını (zekât ve sadakasını) verin, fakat israf etmeyin; çünkü Allah israf edenleri sevmez.” (Enam, 6/141) buyurmaktadır.

Bu ürünlerin zekatlarının oranı bizzat Hz. Peygamber (S.A.V.) tarafından belirlenmiştir. Bir hadis-i şerifte, “Yağmur ve nehir sularıyla sulanan toprak mahsullerinde onda bir; kova ile sulananlarda ise yirmide bir öşür gerekir.” (Buhari, Zekat, 55) buyrulmuştur.

Öşür zekatın toprak mahsullerindeki adıdır. Market sahibi zekata nasıl mükellef ise toprak mahsulü yetiştiren de o şekilde muhataptır; ihtiyari bir durum değildir.

Bir ton civarında üretilen herhangi bir mahsulün zekatı şu şekilde hesaplanır:

Öşür Zekatı

Üretimde sulama, gübreleme gibi ek masraflar yapılıyorsa %5, (yani yirmide bir) hiçbir harcama yapılmıyor sadece hasat zamanı toplanıyorsa %10(yani onda bir) oranında zekatı verilir. Bu zekat, o ürünün cinsinden de verilebileceği gibi toptan pazarlanan fiyatından hesaplanarak para şeklinde de verilebilir.

Önemli ölçüde unutulmaya yüz tutan bu ibadeti ihya etmek üzere Vuslat Derneği olarak yeniden gündeme getirmeyi vazife biliriz.

Öşür için Aranan Şartlar

  • Öşür verecek kişinin Müslüman olması gerekir.
  • Elde edilen ürünün maliki (sahibi) olması gerekir, toprağın sahibi olması şart değildir. Arazi kiralanmış ise öşür zekatını kiracı verir.
  • Toprağın tarım cinsinden mahsul vermesi gerekir.
  • Ürünün öşür toprağından elde edilmiş olması. (Yani öşür tarlada çıkan ürünlerin içinden yada karşılık geldiği parası verilmesi gerekir.)
  • Ürünün mevcut olması gerekir. (Toprak sahibi ürün olabileceğine rağmen o yıl toprağı işlemediyse o dönem öşür vermesi gerekmez)
  • Ebu Hanife’ye göre toprak ürünlerinde nisap şartı aranmaz, miktarı ne olursa olsun zekata tabidir.

Üretimde sulama, gübreleme gibi ek masraflar yapılıyorsa %5, (yani yirmide bir) hiçbir harcama yapılmıyor sadece hasat zamanı toplanıyorsa %10 (yani onda bir) oranında öşür verilir.

Vuslat Derneği, öşürleri kabul etmekte ve ihtiyaç sahiplerine teslim etmektedir.

Öşür veren kişinin, üzerinden 1 yıl geçmiş 80.18gr altını yahut bunun tutarında para veya ticari malı var ise zekât vermekle mükelleftir.

Toprak ürünlerinin zekâtına öşür adı verilir.

Öşür, tarla yahut ürün sahibinin elde ettiği mahsul miktarı üzerinden hesaplanır. Kişi, üretimde gübreleme ve sulama gibi ek masraflar yapıyorsa elde ettiği malın %5’ini, hiçbir harcama yapmadan üretim yapıyorsa %10’unu öşür olarak verir.

Hanefi mezhebine göre öşürde nisap miktarı aranmaz. Elde edilen mahsul ne kadar olursa olsun öşrünün verilmesi gerekir. Ürünün yetişmesi için ek bir masraf yapılıyorsa elde edilen ürünün %5’i, yapılmıyorsa %10’u öşür verilir.

Öşür, toprak mahsullerinin zekatıdır. Topraktan mahsul elde eden kişilerden öşür alınır.

Öşür de bir zekat çeşidi olduğundan kardeşe öşür verilebilir.

Öşür, toprak mahsulü olarak verildiği gibi mahsul miktarınca para olarak da verilebilir.

Öşür arazisi; sahipleri Müslüman olan topraklar, savaş sonucunda Müslümanların elde ettiği topraklar, işlenmemiş bir araziyi Müslümanların işlenir hâle getirdiği topraklar ve sahibi olmayıp devlet başkanının bir Müslümana kiraladığı topraklardır.

Öşür de bir zekat çeşidi olduğundan toruna öşür verilemez.