Akika kurbanı, yeni doğan bir çocuğun dünyaya gözlerini açmasıyla birlikte Allah’a duyulan şükrü ifade eden, çocuğun hayatına manevi bir başlangıç yapmasını sağlayan önemli bir sünnettir. Bu ibadet, hem ailenin kalbinde taşıdığı şükrün bir sembolü hem de çocuk için yapılan ilk manevi armağandır.
Erkek çocuk için iki akika kurbanı kesilmesinin temel sebebi, Peygamber Efendimizin (s.a.v) sünnetine dayanmasıdır. Resülullah Efendimiz erkek çocuk için iki, kız çocuk için bir kurban kesilmesini tavsiye etmiş; böylece bu uygulama ümmete yol gösteren bir ölçü hâline gelmiştir.
Âlimler bu farkın bir üstünlük anlamına gelmediğini, erkek çocukların toplumda üstleneceği sorumlulukların fazla olması sebebiyle dua ve bereketin iki kurbanla güçlendirildiğini ifade ederler. Böylece sayı, şükrün yoğunluğu ve duasının kuvveti ile ilgilidir.
Akika ibadetinin en büyük dayanağı Efendimiz Hz. Muhammed’in (s.a.v) uygulamalarıdır. Peygamberimiz, torunları Hasan ve Hüseyin için ikişer akika kurbanı kesmiştir. Hadiste şöyle buyrulur:
İbn Abbas’tan (r.a.) rivayet edildiğine göre Resulullah (asm), Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin için akika kurbanı kesmiştir. (Ebu Davud, Dahaya, 21; Nesai, Akika, 1)
Kur’an’da akika hakkında özel bir hüküm bulunmasa da, Allah’ın verdiği nimetlere şükretmenin gerekliliğini bildiren ayetler akikanın da ruhuna işaret eder. Rabbimiz şöyle buyurur:
“… Şükrederseniz, elbette artırırım.” (İbrahim Suresi, 7)
Yeni bir canın aileye katılması, Allah’ın insanlara lütfettiği en büyük nimetlerden biridir. Akika ise bu nimete karşılık yapılan bir şükür, teslimiyet ve duadır; tüm bunların kurban ile eyleme geçirilmesidir. Kesilen kurban şükür niyeti olduğu kadar haneye bereket ve Allah’a yakınlaşma niyetiyle de kesilir.
İslam kültüründe erkek çocuk, aile düzeninin devamı, korunması ve sorumlulukların taşınması açısından önemli bir rol üstlenir. Bu yüzden erkek evlat için iki kurban kesilmesi, onun geleceğine yönelik duasının daha güçlü bir şekilde ifade edilmesi anlamına gelir. Âlimler bu uygulamanın hikmetlerinden şöyle bahseder:
Bu sebeplerin her biri, iki kurbanın manevi anlamını derinleştirir. Birinci kurban çocuğun dünyaya gelişine şükür, ikinci kurban ise onun geleceğine yapılan duaların ve temennilerin sembolüdür, denilebilir.
Anne ve babanın kalbinden geçen bu dua, kesilen kurbanla birlikte adeta hayatın ilk sayfasına yazılan bir niyet hâline gelir. Her bir lokma, “Rabbim bu evladı koru, onu hayırlı bir kul eyle” duasıyla birleşir.
İki kurbanın kesilmesi, sadece bir sayı meselesi değil; çok yönlü bir manevi derinliktir. İslam kültüründe çift sayıların birlik, tamamlayıcılık ve dengeyi temsil ettiği düşünülür. Bu nedenle iki kurban, çocuğun hayatına hem şükür hem de dua ile başlayan bir bütünlük kazandırır. İki kurban şu anlamları taşır:
Akika kurbanı çoğu zaman aile bireylerini bir araya getirir, etinin ihtiyaç sahipleriyle paylaşılması ise yeni doğan çocuğun hayatına şefkat tohumları eker. Bir bebeğin ilk hediyesi böylece sadaka ve iyilik olur.
Kız evlat için bir akika kurbanı kesilmesi, kızın değerinin az olduğu anlamına gelmez. Bilakis, kız çocuklar İslam’da rahmetin ve merhametin sembolü olarak görülür. Efendimiz (s.a.v):
“Her kim üç kız çocuğunu himâye edip büyütür, güzelce terbiye eder, evlendirir ve onlara lutuf ve iyiliklerini devam ettirirse, o kimse cennetliktir” (Ebû Dâvûd, Edeb 121; Ahmed İbni Hanbel, Müsned, III, 97). buyurarak onların değerini yüceltmiştir.
Bir akikanın tercih edilmesi, kızın yaratılışındaki zarafeti ve manevi letafeti temsil eder. Aileler dilerse bu ibadeti akika kurbanı bağışı yoluyla ihtiyaç sahiplerine ulaştırabilir; böylece kız çocuğunun doğumu aynı zamanda sadaka kapılarının açılmasına vesile olur. Kız çocuk akikası da duanın, şükrün ifadesi ve rahmetin bir nişanesidir.
Akika kurbanı, hayatın en başına bırakılan bir dua mühürdür. “Akika kurbanı erkeğe neden 2 tane kesilir?” sorusunun cevabı, sünnetin rehberliği, manevi doyum hissi ve sorumluluk bilinci ile şekillenir. Her çocuk Allah’ın bir emanetidir; akika ise bu emanete sevgiyle, şükürle ve dualarla dokunmanın en güzel yollarından biridir.