Öne Çıkanlar
Su Kuyusu
Kurban
Hafız Yetiştiriyorum
Dev Külliye Projesi
Kur’an-ı Kerim Kampanyası
Yetim
Ekmek Yardımı
Ümmet Sofraları
Teheccüd Namazı
Nafile bir namaz olan teheccüd namazı, bir diğer ismiyle gece namazı, Peygamber Efendimizin ashabına ve ümmetine sıklıkla tavsiye ettiği bir namazdır. Öyle ki Hz. Peygamberimiz, (s.a.v) farzlar dışında en faziletli namazın gece yarısı kılınan olduğunu belirtmiştir (Müslim, “Ṣıyâm”, 203).
Peki, teheccüd namazı nasıl ve ne zaman kılınır, kaç rekattan oluşur ve faziletleri nelerdir? Gelin, teheccüd namazı hakkında bilinmesi gereken tüm detayları birlikte inceleyelim.
Teheccüd Nedir?
Teheccüd kelimesi, sözlükte “uyumak; uyanmak, uykudan güçlükle uyanmak” anlamına gelir. Istılahi anlamda ise yatsı namazı ile fecr vakti arasında bir süre uyuyup uyandıktan sonra kılınan nafile namaz demektir.
Teheccüd (Gece) Namazı Nedir?
Teheccüd namazının adı, İsrâ Suresinin 79. ayetinde geçen “tehecced” (teheccüd namazı kıl) kelimesinden gelmektedir. Teheccüd namazı gece kılınan nafile bir namazdır. Fakat teheccüd namazı; vitr gibi vacip, teravih gibi nafile olan gece namazları ile farklılık gösterir. Bu fark, teheccüd namazının yatsı ve fecr vakti arasında bir süre uyuduktan sonra kılınması gerektiğidir.
Teheccüd (Gece) Namazına Nasıl Niyet Edilir?
Teheccüd namazına “Niyet ettim Allah rızası için teheccüd namazını kılmaya.” diyerek niyet edilebilir.
Teheccüd (Gece) Namazı Kaç Rekat Kılınır?
Teheccüd namazının iki-sekiz rekat arasında çiftli sayılarda kılınması tavsiye edilmiştir. Teheccüd, nafile bir namaz olduğundan daha fazla rekat olarak da kılınabilir.
Teheccüd (Gece) Namazı Nasıl Kılınır?
Yatsı ile fecr vakti arasında uyuyup uyanan bir Müslüman, Teheccüd namazını kılabilir. Teheccüd namazının iki-sekiz rekat arasında çiftli sayılarda kılınması tavsiye edilmiştir. “Niyet ettim Allah rızası için teheccüd namazını kılmaya.” diyerek niyet edildikten sonra Teheccüd namazına durulur. İlk rekatta Sübhâneke duası, Eûzü besmele ile Fatiha suresi, zammı sure yahut herhangi bir sureden ayet okunur. İkinci rekatta ise Sübhâneke okunmadan Besmele ile Fatiha ve zammı sure okunur ve teşehhüd için oturulur.
Gece namazını ikişer rekat halinde kılacak olan kişi, son oturuşta (Kâde-i âhıre) Tahiyyat, Salli-Barik ve Rabbena dualarını okuduktan sonra selam verir. Namaza ikişer rekat olarak devam etmek isteyen kişi, arada konuşma, yeme içme gibi namaza aykırı davranışlarda bulunmamışsa, tekrar tekrar niyet etmesine gerek yoktur.
Teheccüd namazını dört rekat olarak kılmak isteyenler ise ikinci rekatta teşehhüd için oturduktan sonra sadece Tahiyyat ve Salli-Barik dualarını okur ve “Allahuekber” diyerek kıyama kalkar, üçüncü rekata başlar. Üçüncü rekatta önce “Sübhâneke” okunur, sonra “Eûzü besmele” çekilir, Fâtiha sûresi ve zammı sure okunur. Dördüncü rekata kalkıldığında Besmele ile Fatiha ve bir zammı sure okunur. Son oturuşta ise Tahiyyat, Salli-Barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilir.
Teheccüd Namazı Ne Zaman Kılınır?
Teheccüd namazı, bir diğer ismiyle gece namazıdır. Bu sebeple gece kılınması gerekir. Fakat teheccüd yatsı ile fecr vakti arasında uyuyup uyandıktan sonra kılınmalıdır. Kişi yatsı namazını kıldı ve uyudu, gece kalktı ise teheccüd kılabilir. Uyuyup uyanmadan kılınan nafile namaz, teheccüd namazı değildir. Uyuyup uyanma kaidesine uyarak yatsı namazından imsak vaktine kadar teheccüd kılınabilir.
Teheccüd (Gece) Namazının Faziletleri Nelerdir?
Teheccüd/gece namazının faziletlerini ayet ve hadis-i şerifler ile açıklayalım.
Ayetler:
“Gecenin bir vaktinde kalkıp kendine mahsus nâfile bir ibadet olarak da namaz kıl ki, rabbin seni övülmüş bir makama yükseltsin.” (el-İsrâ, 79)
“Sen onların söylediklerine sabret. Güneşin doğmasından önce de batmasından önce de rabbini övgüyle tesbih et; yine gecenin bazı vakitlerinde ve gündüzün iki ucunda da tesbih et ki hoşnutluğa erişesin.”(Tâhâ, 130)
“Resulüm! Sen onların söylediklerini sabırla karşıla; güneş doğmadan ve batmadan önce rabbini övgü ve tesbih ile an. Gecenin bir kısmında ve secdelerin ardından da O’nu yücelterek an.”(Kāf, 39-40)
“Gecenin bir kısmında ve yıldızlar çekildiğinde de O’nu tesbih et.” (et-Tûr, 49)
“Ey örtünüp bürünen (Peygamber)! Kalk, birazı hariç olmak üzere geceyi; yarısını ibadetle geçir. Yahut bundan biraz eksilt. Yahut buna biraz ekle. Kur'an'ı ağır ağır, tane tane oku. Şüphesiz biz sana (sorumluluğu) ağır bir söz vahy edeceğiz. Şüphesiz gece ibadetinin etkisi daha fazla, (bu ibadetteki) sözler (Kur'an ve dua okuyuşlar) ise daha düzgün ve açıktır. Çünkü gündüzün sana uzun bir meşguliyet vardır.” (el-Müzzemmil, 1-7)
“(Ey Muhammed!) Şüphesiz Rabbin, senin, gecenin üçte ikisine yakın kısmını, yarısını ve üçte birini ibadetle geçirdiğini biliyor. Beraberinde bulunanlardan bir topluluk da böyle yapıyor. Allah gece ve gündüzü düzenleyip takdir eder. Sizin buna (gecenin tümünde yahut çoğunda ibadete) gücünüzün yetmeyeceğini bildi de sizi bağışladı (yükünüzü hafifletti.) Artık Kur'an'dan kolayınıza geleni okuyun. Allah, içinizde hastaların bulunacağını, bir kısmınızın Allah'ın lütfundan rızık aramak üzere yeryüzünde dolaşacağını, diğer bir kısmınızın ise Allah yolunda çarpışacağını bilmektedir. O halde, Kur'an'dan kolayınıza geleni okuyun. Namazı dosdoğru kılın, zekatı verin, Allah'a güzel bir borç verin. Kendiniz için önceden ne iyilik gönderirseniz onu Allah katında daha üstün bir iyilik ve daha büyük mükafat olarak bulursunuz. Allah'tan bağışlama dileyin. Şüphesiz Allah çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.” (el-Müzzemmil, 20)
“Gecenin bir kısmında O’na secde et ve uzun gece boyunca O’nu tesbih et.” (el-İnsân, 25)
Tüm bu ayetlerle birlikte Kur’an-ı Kerim’de, gece namazı kılan Müslümanları övücü ayetler de bulunmaktadır: (Âl-i İmrân 3/17; el-Enbiyâ 21/20; el-Furkān 25/64; es-Secde 32/16-17; ez-Zümer 39/9; ez-Zâriyât 51/15-18)
Hadis-i Şerifler:
“Ramazan’dan sonra en faziletli oruç, Allah’ın ayı olan muharremde tutulan oruçtur. Farz namazlardan sonra en faziletli namaz da gece namazıdır.” (Müslim, Sıyâm 202, 203. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Savm 56; Tirmizî, Mevâkît 207; Nesâî, Kıyâmü’l-leyl 6)
Âişe radıyallahu anhâ şöyle dedi:
Resûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem geceleyin kalkıp ayakları şişinceye kadar namaz kılardı. Bunun üzerine ona:
- Yâ Resûlallah! Senin geçmiş ve gelecek bütün hataların bağışlandığı halde niye böyle kendini yoruyorsun? dedim.
Bana cevâben:
- “Allah’a şükreden bir kul olmayayım mı?” buyurdu. (Buhârî, Tefsîrû sûre (48), 2; Müslim, Münâfikîn 81.)
Ömer İbnü’l-Hattâb’ın torunu Sâlim’in, babası Abdullah İbni Ömer’den rivayet ettiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem:
“Abdullah ne iyi adam! Keşke bir de gece namazı kılsa!” buyurdu.
Sâlim diyor ki:
O günden sonra Abdullah geceleri pek az uyurdu. (Buhârî, Teheccüd 2, 21, Fezâilü’s-sahâbe, 19, Ta`bîr 25, 36; Müslim, Fezâilü’s-sahâbe 139, 140)
Abdullah İbni Amr İbni Âs radıyallahu anhümâ’dan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Abdullah! Falan kimse gibi olma! Çünkü o gece ibadetine devam ederken artık kalkmaz oldu.” (Buhârî, Teheccüd 19; Müslim, Sıyâm 185. Ayrıca bk. Nesâî, Kıyâmü’l-leyl 59; İbni Mâce, İkâmet 174.)
“Ey insanlar! Birbirinize selâm veriniz, yemek yediriniz, insanlar uyurken geceleyin namaz kılınız. Böyle yaparsanız selâmetle cennete girersiniz.” (Tirmizî, Etime 45, Kıyâmet 42. Ayrıca bk. İbni Mâce, İkâmet 174, Etime 1)
"Geceleyin kalkıp namaz kılan ve karısını uyandırarak ona da kıldıran, şayet kalkmak istemezse yüzüne su serpen erkeğe Allah rahmet eder, (günahlarını bağışlar). Yine geceleyin kalkıp namaz kılan ve kocasını uyandıran, kalkmak istemezse yüzüne su serpen kadına da Allah rahmet eder (günahını bağışlar)." (Ebû Davûd, Salâtü'tTatavvu', 18).
"Kim geceleyin uyanır ve karısını da uyandırarak beraberce iki rekat namaz kılarlarsa, Allah'ı çok zikreden erkek ve kadınlardan yazılırlar." (Ebû Davûd, Vitr, 13).
"Gece namazını terketme. Çünkü Resulullah (asm) onu terketmezdi. Hasta ve yorgun olduğun zaman oturarak kılardı." (Ebû Davûd, Salatu't-Tatavvu', 18)
